تاثیر نااطمینانی حاصل از قیمت نفت بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در ایران

به دلیل وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت به ویژه در چند دهه‏ی گذشته متغیرهای کلان از نوسانات درآمدهای نفتی تاثیر زیادی پذیرفته‏اند. هدف از این پژوهش اثر نااطمینانی حاصل از قیمت نفت بر سرمایه‏گذاری بخش خصوصی در اقتصاد ایران در دوره‏ی 1391-1370 است. در این مطالعه به منظور بررسی مانایی متغیرهای مدل، آزمون دیکی-فولر تعمیم یافته مورد استفاده قرار گرفته است. سپس با مدل egarch به اندازگیری نااطمینانی قیمت نفت پرداختیم. همچنین از آزمون انگل-گرنجر نیز برای بررسی همجمعی استفاده شده است. در گام آخر، با استفاده از الگوی گشتاورهای تعمیم‏یافته(gmm) به تخمین مدل پرداختیم. نتایج تجربی اقتصادسنجی نشان می‏دهد که نااطمینانی قیمت نفت بر سرمایه‏گذاری بخش خصوصی در ایران اثر منفی و معنی داری دارد. لذا با توجه به وابستگی زیاد بودجه دولت به درآمدهای نفتی و تاثیر زیادی که قیمت نفت بر متغیرهای کلان در اقتصاد ایران دارد، پیشنهاد می‏شود در اولین گام باید این وابستگی ازبین برود و بودجه دولت از منابع دیگری مانند مالیات تامین گردد تا تبدیل درآمدهای مالیاتی به ریال و هزینه کردن آن ها، مانع از افزایش نرخ ارز، نقدینگی و در پی آن تورم شده و به بیماری هلندی شود. لذا در صورتی درآمدهای نفتی منجر به افزایش فعالیت¬های اقتصادی و توسعه بخش تولید و در نهایت بازار سرمایه و بورس می¬گردد که در بخش¬های عمرانی و سرمایه‏گذاری¬های زیربنایی و کارا، صورت گیرد.